Izinoveli Ezihlangene Phezulu: Ukuchaza Ubuciko Bokulandisa

by Jhon Lennon 60 views

Izinoveli ezihlangene phezulu ziye zaba ngumkhuba okhulayo emhlabeni wezincwadi, ezikhanga abafundi ngendlela yazo eyingqayizivele yokulandisa izindaba. Lezi zindaba, ezivame ukuba ngezokuqala-muntu, zihloselwe ukungena emqondweni womfundi, ziwuthathele phezulu ngezinto ezenzeka emlandweni. Kodwa yini ngempela ezenza lezi zinoveli zibe nentshisekelo kangaka, futhi yiziphi izinselelo nezinzuzo ezihambisana nokulandisa ngale ndlela? Kulesi sihloko, sizohlola okuyisisekelo kwezinoveli ezihlangene phezulu, sihlole izinzuzo zazo, futhi sinikeze imininingwane yokuthi kungani leli fomu lezincwadi liba nempumelelo kangaka emlandweni wezincwadi.

Ukuqonda Izinoveli Ezihlangene Phezulu

Ngaphambi kokuthi singene ekuhlaziyeni ukuthi yini eyenza izinoveli ezihlangene phezulu zithandwe kangaka, ake sithathe isikhashana ukuthi sichaze ngokuqondile ukuthi ziyini. Ngokuyisisekelo, lezi zinoveli zihloselwe ukukwenza uzizwe sengathi uzitholele wena, ngezindlela eziningi. Lezi zindaba zizothatha umfundi njengoba eyinhloko yendaba, ngokusetshenziswa kwezinkomba zokuqala-muntu ezifana, “Ngiyabona,” “Ngangizwa,” noma “Ngacabanga.” Lokhu kusiza ekudaleni ukuxhumana okujulile phakathi komfundi nomlingiswa, okuvumela abafundi ukuthi bazwe sengathi bathatha iqhaza eliqondile emlandweni. Ababhali bavame ukusebenzisa izindlela zokulandisa ezihlangene phezulu ukuthuthukisa izinhlobonhlobo zezifundo. Ezinye zezifundo ezivame kakhulu zihlanganisa ezothando, okuyisidlakela, imfihlakalo, kanye nezindaba zokuthuthuka kwabantu. Lesi simo sizobandakanya umfundi ngokulandisa izindaba okungagcina kuholele emiphumeleni engalindelekile.

Enye into eyingqayizivele ngezinoveli ezihlangene phezulu yikhono labo lokuthinta imizwa yomfundi. Ngokwenza umfundi abe ngumlingiswa, ababhali bangakwazi ukuthinta ukwesaba kwabo, intukuthelo, injabulo, nezinye izimo ezingokomzwelo. Lokhu kungase kuthuthukise isipiliyoni somfundi, kumvumele ukuthi azizwe enengxenye enkulu emlandweni. Ukulandisa okungokoqobo nezinhlamvu, ababhali bangakwazi ukukhipha imizwa enjani umfundi angase abe nayo ngaphansi kwezimo ezinikeziwe. Kubalulekile ukuthi uqaphele ukuthi akuzona zonke izinoveli ezihlangene phezulu eziqondene ngqo, ezinye zisebenzisa ukuxuba izindlela zokulandisa ukusungula umhlaba ogcwele imininingwane. Kodwa-ke, umgomo wokugcina uhlale ukukhanga abafundi nokwenza isipiliyoni somfundi sibe ngempela esikhethekile.

Ukuxhumana okujulile okudalwa izinoveli ezihlangene phezulu kungase kubangele abafundi ukuthi baqaphele imicabango yabo siqu kanye nokuziphatha kwabo. Lokhu kungasiza ekuthuthukiseni ukuqonda kwabo ngokwabo kanye nezinhloso zabo siqu. Ngenxa yezindlela zokulandisa ezihlangene phezulu, ababhali bangahlola izihloko eziyinkimbinkimbi, njengobunikazi, imvelo yesintu, kanye nendlela esihlobana ngayo nomphakathi. Ngokwenza abafundi babambe iqhaza ezingxoxweni ezinjalo, lezi zinoveli zingabakhuthaza ukuthi bacabange ngemibono yabo, ngamanye amazwi, kuthuthukisa ukuba nokuqonda okujulile komhlaba.

Izinzuzo Zokulandisa Okuhlangene Phezulu

Kunezinto eziningi eziyingqayizivele nezinenzuzo zokulandisa ezihlangene phezulu, ezisiza ukubamba abafundi futhi zenze isipiliyoni sokufunda sithokozise kakhulu. Esinye sezici eziheha kakhulu izinhlobo zezincwadi ezihlangene phezulu yikhono labo lokudalela abafundi isipiliyoni esihlukile sokuzithola. Ngezinkomba zokuqala-muntu, umfundi uba ngumlingiswa oyinhloko, ozizwa sengathi uhlanganyela ngokuqondile endabeni. Leli xhumano lingenza izindaba zibe nomthelela omkhulu, zithinte imizwa yomfundi, futhi zithuthukise ukuqonda kwabo izinhloko zezindaba. Ukulandisa okuhlangene phezulu kunganika abafundi ithuba lokuhlola imicabango nemicabango yabo, kukhuthaze ukuzindla nokuzihlola. Ngoba abafundi bavame ukuthuthukisa ubuhlobo obuqinile nomlingiswa, bangakwazi ukubhekana nezinkinga zangempela, ezikhuthaza ukuqonda nokuzwelana.

Enye inzuzo ebalulekile yezinoveli ezihlangene phezulu yikhono labo lokuthuthukisa ukuzizwela. Ngokubeka umfundi ezicathulweni zomlingiswa, ababhali bangakwazi ukudala ukuqonda okujulile kwemizwa yomlingiswa, imicabango, nezinselelo. Lokhu kungasiza abafundi ukuthi bahlukanise izindaba zabo ngamanye amazwi. Ukuzizwela kungaholela ekuthuthukiseni ukuzwelana, njengoba abafundi befundiswa ukubona izinto ngendlela ehlukile. Lokhu kungaba nemiphumela emihle emlandweni wezincwadi. Ababhali bangasebenzisa izinoveli ezihlangene phezulu ukukhulisa imizwa yomfundi ngokuxhumana komuntu siqu. Bangase futhi baqophe imizwa yabantu abahlukene, imicabango, nezinselelo, bekhuthaze ukuzethemba ngobukhona bomuntu nokuhlola imikhuba yokuziphatha yabantu. Lokhu kungaholela ekukhuthazeni ukwazisa ngemibono ehlukene futhi kwenze ukuthi abafundi bazizwe bexhunywe kangcono emhlabeni. Ukwengeza, indlela yokulandisa izindaba ehlangene phezulu ingabeka abafundi ezingxoxweni eziyinkimbinkimbi, okubenza bacabange ngemibono yabo siqu nokuziphatha kwabo.

Ukwengeza, izinoveli ezihlangene phezulu zingaba zithathe isinqumo sokwenza indaba ithokozise futhi ibe nomthelela omkhulu. Ngezinkomba eziqondile, ababhali bangakwazi ukukhipha imizwa, ukuklama izindawo, nokuchaza abalingiswa ngendlela ehlukile. Lokhu kungenza ukuthi izindaba zihambisane, ezithatha abafundi, futhi zigcine intshisekelo yabo. Ngaphezu kwalokho, ababhali bangahlanganisa izinto ezihlukahlukene, njengamaphazili, ama-clues, noma ukuxhumana okungavumelekile, ukugcina abafundi bezimisele futhi bafune ukuqhubeka nokufunda. Ngenxa yokwenza umfundi abe yingxenye yeqembu, ababhali bangakhuthaza ukuzibandakanya okujulile, okuholela ekuzeni okuqhubekayo nokujabulisayo. Ukuklama indaba ngale ndlela kungasiza ekuthuthukiseni ukuthuthukiswa komlingiswa, lapho abafundi bekhula khona futhi bahlobane nendaba, okwenza izindaba zibe nomthelela omkhulu futhi zingakhohlakali kalula. Ngenxa yokuthi ukulandisa okuhlangene phezulu kungathuthukisa ukuzizwela nokuzibandakanya, kungaba yindlela enhle yokuqeda ukucwasa nokuthuthukisa ukuqonda nokwazisa ngezimpilo zabanye abantu. Ngokufingqa, lezi zinzuzo zenza izinoveli ezihlangene phezulu zibe yisinqumo esithandekayo esiphakathi kwabafundi nabaqambi.

Izinselelo Zokulandisa Ngokuhlangana Phezulu

Ngaphandle kwezinzuzo zabo eziningi, izinoveli ezihlangene phezulu nazo ziza nezinselelo ezihlukene. Enye yezinselelo eziyinhloko ukugcina umfundi ebandakanyeka futhi exhumekile endabeni. Njengoba umfundi esezingeni elikhulu, kunzima ukugwema ukudala ibanga phakathi kwabo nendaba, uma umbhali engacacisi kahle umbono wabo. Ababhali kumele baqikelele ekuqaliseni abalingiswa kanye nokwakha izingxoxo ezinembile, ukuqinisekisa ukuthi umfundi uzizwa sengathi uhlanganyela ngokuqondile endabeni. Uma ukulandisa kungabi nemvume, umfundi angase ahlukaniswe, okuzoholela ekulahlekelweni yintshisekelo. Isibonelo, ukubheka izithombe, uma umfundi engeyena oqotho kwizidingo zokulandisa, bangase balahlekelwe izintshisekelo.

Ukwakha umlingiswa oqinile, onengqondo naye kuyinselele. Njengoba umfundi ethatha indima eyinhloko, umbhali kumele adale umlingiswa othembekile, othokozisayo, futhi oqondakalayo. Lokhu kudinga ukuthi babheke ngokucophelela izici zomlingiswa, imikhuba, nenkulumo yabo, ukuqinisekisa ukuthi umfundi angahlobanisa nabo. Kumele ngabe bakhe imvelo yomlingiswa oqondakalayo, ngaleyo ndlela bavumele umfundi ukuthi azizwe sengathi unengxenye ebalulekile. Uma umlingiswa engabi nengqondo, abafundi bangase bangabi nesithakazelo ekuqhubekeni nokufunda. Umfundi angase azizwe enganaki, noma engaziphathi kahle endabeni. Lokhu kungaholela ekungalinganini, okwenza indaba ingacaci.

Enye inselelo ukugcina ibhalansi phakathi kokulandisa nokuqaliswa komfundi. Nakuba ukulandisa okuhlangene phezulu kuhloselwe ukungena emqondweni womfundi, ababhali kumele baqaphele ukuthi bangayeki ukunikeza ukulandisa okwanele. Ukugcina ibhalansi kudinga ukucophelela imininingwane, ukuqinisekisa ukuthi indaba ihlala iqhubeka, ngenkathi abafundi benikezwa ithuba lokubandakanyeka. Ngaphandle kwalokho, indaba ingase ikhule ibe yisicefe, noma isheshe kakhulu. Isibonelo, ababhali kumele baqikelele ekuqaliseni abalingiswa kanye nokwakha izingxoxo ezinembile, ukuqinisekisa ukuthi indaba ihlala ithakazelisa. Umfundi angase angakwazi ukubandakanyeka ngokugcwele, uma indaba ingaqhubeki ngendlela ekahle. Njengoba kulandela lezi zinselelo, ababhali kumele baqaphele ukuzilungisa ngokubhala izindaba eziqeqeshwe kahle.

Indlela Yokuthuthukisa Izinoveli Ezihlangene Phezulu

Ukubhala izinoveli ezihlangene phezulu eziyimpumelelo kudinga ukucophelela ekucabangeni nasekufezeni. Lapha, sizohlola ezinye zezinyathelo eziyisihluthulelo ongazithatha ukuthuthukisa ukubhala kwakho futhi udale izindaba ezingamangalisi. Okokuqala, khetha umbono womuntu wokuqala, okuyisisekelo sokulandisa okuhlangene phezulu. Qiniseka ukuthi usebenzisa amagama athi “mina,” “mina,” kanye “nami” ekuqaliseni umlingiswa, ukuthuthukisa ukuxhumana ngqo nomfundi. Ukufaka imininingwane eningi mayelana nemizwa yomlingiswa, imicabango, kanye nemvelo yokuziphatha kuzokusiza ukuthi udale ukuzibandakanya okujulile. Ukuthuthukisa ukulandisa okulukhuni kungasiza abafundi ukuthi bahlangane ngqo nemizwa yomlingiswa. Umfundi uzohlangana nezici eziningi eziheha ngokuqondile, ukuze bakwazi ukuzizwa bethinteka ngokwengeziwe endabeni. Lokhu kuzoqinisa ukuzibandakanya kwabo.

Okwesibili, thuthukisa umlingiswa oyinhloko oqondakalayo futhi onengqondo. Kubalulekile ukwenza umlingiswa azizwe ehlotshisiwe, ehloniphekile, futhi emthanda. Nikela ngezibonelo eziningi zokuziphatha, imikhuba, kanye nezifiso ezithakazelisayo. Ngokucophelela nokuklama umuntu, abafundi bazokwazi ukuhlobanisa futhi bazizwe benengxenye endabeni, okwenza izindaba zibe nomthelela omkhulu. Ngokungenza umlingiswa abheke izici eziningi zomfundi, bangenza ukuthi umfundi aqhubeke nokufunda. Ngokuqeqeshwa, imizwa, kanye nokubaluleka kwabantu, umfundi uzojabula. Ngenxa yokwenza umlingiswa oqinile, ababhali bangashaya ngqo ezinhliziyweni zabafundi.

Okwesithathu, qiniseka ukuthi ukulandisa kuhambisana. Ngokusebenzisa izincazelo ezinemininingwane, ukusungula izindawo ezikhangayo, nokwenza izinkomba ezijabulisayo, ababhali bangazungeza abafundi emlandweni. Ukuqinisekisa ukuthi amaphuzu afanelekile, kuyadingeka ukusebenzisa indlela yokuzithuthukisa kancane, enakekela wonke amaphuzu amakhulu endaba. Ukugcina umfundi ebandakanyeka, kudingeka ukufaka ukulandisa okunembile okuthakazelisayo. Kubalulekile ukusebenzisa izinto ezihlukahlukene zokulandisa izindaba, njengemibuzo, amaphazili, nokuguquguquka okungazelelwe, ukuze kugcinwe intshisekelo yomfundi. Uma ababhali bengakwazi ukungena enkingeni yomfundi, indaba ngeke ihlale inentshisekelo.

Ukugcina

Izinoveli ezihlangene phezulu zinikeza ababhali nethuba elihlukile lokudala izindaba ezithatha, ezihlangene, futhi ezinomthelela. Ngenxa yokugcina umfundi esezingeni elikhulu, lezi zindaba zingathuthukisa ukuzizwela, ukugqugquzela ukuzindla, nokuzibandakanya. Naphezu kwezinselelo, izinzuzo zokulandisa okuhlangene phezulu ziyavela. Ngokucophelela ekucabangeni, ukuthuthukisa umlingiswa oqinile, nokugcina ukulandisa okuthakazelisayo, ababhali bangakwazi ukudala izincwadi ezinzima nezikhuthazayo ezizohlala zinempumelelo. Njengoba uhlobo luqhubeka luthuthuka, akungabazeki ukuthi izinoveli ezihlangene phezulu zizoqhubeka nokukhangela abafundi abaningi, benikeza umbono ohlukile emandleni okulandisa.